Opuszczony ormiański klasztor na północnym Cyprze
Biorąc pod uwagę trudne relacje między Turcją a Armenią, obecność ormiańskiego klasztoru w Tureckiej Republice Cypru Północnego jest trudna do wyobrażenia. Jednak taki klasztor istnieje, a co więcej, działał aż do stosunkowo niedawna.
Ormiański klasztor Surp Magar na północnym Cyprze
Surp Magar, lub Magaravank — to ormiański klasztor położony w lesistej dolinie w masywie górskim Beşparmak na północnym Cyprze. Magaravank wznosi się na wysokości 530 metrów i znajduje się około 2 km od miejsca piknikowego Alevkaya.
Surp Magar znany jest ze swojego malowniczego położenia i pięknych widoków na Morze Śródziemne, a przy dobrej pogodzie także na góry Anatolii w Turcji.
Klasztor pod wezwaniem Matki Bożej przez wieki był religijnym centrum Ormian i służył jako schronienie zarówno dla duchowieństwa, jak i dla świeckich. Historię klasztoru można przeczytać poniżej.
Magaravank to kompleks dwupiętrowych budynków mieszkalnych oraz dwóch małych kapliczek znajdujących się w północno-wschodniej części centralnego dziedzińca, stojących obok siebie. Największa kaplica, której sklepienie zachowało się, pochodzi z 1814 roku.
Historia ormiańskiego klasztoru na północnym Cyprze
Surp Magar został założony na początku XI wieku i wówczas należał do Koptyjskiego Kościoła Prawosławnego. Prawdopodobnie został poświęcony świętemu Makaremu Aleksandryjskiemu. Niewiele wiadomo o koptyjskiej historii Magaravank, ale na początku XV wieku klasztor został przekazany ormiańskiej społeczności na Cyprze.
Ormianie od dawna zamieszkiwali Cypr, ale po upadku Królestwa Armenii Cylicyjskiej w 1375 roku oraz po podboju Anatolii przez Imperium Osmańskie, masowo zaczęli migrować na Cypr. Przekazanie Surp Magar Ormianom było wynikiem tych wydarzeń oraz rosnącego znaczenia ormiańskiej społeczności w Królestwie Lusignanów.
Ormianie zachowali kontrolę nad Surp Magar i jego ziemiami pod panowaniem weneckim i osmańskim. W epoce osmańskiej klasztor był często nazywany Niebieskim Klasztorem z powodu koloru drzwi i okien. W niektórych okresach klasztor był nawet zwolniony z podatków.
W latach 1735 i 1814 przeprowadzono prace restauracyjne — w szczególności odbudowano większą z dwóch kaplic.
Surp Magar przez swoją długą historię pełnił szereg funkcji społecznych, od szkoły i domu wypoczynkowego dla pielgrzymów po sierociniec i letnie schronienie dla Ormian z Nikozji. Niektórzy ludzie mieszkali tu na stałe: w raporcie sporządzonym w 1935 roku odnotowano, że w klasztorze mieszkało 17 osób.
Kiedyś w Surp Magar przechowywano kolekcję rękopisów i innych przedmiotów sakralnych, ale w 1947 roku zostały one przewiezione do Świętego Stolca Cylicji.
Klasztor Surp Magar dzisiaj
Po tureckiej inwazji na Cypr w 1974 roku, ormiańska społeczność nie mogła dłużej pozostać w Surp Magar, a kompleks popadł w ruinę. Niemniej jednak, dzięki staraniom deputowanego do parlamentu Cypru z ormiańskiej społeczności, Vartkesa Mahdessiana, zorganizowano trzy pielgrzymki, z których ostatnia miała miejsce 9 maja 2010 roku.
Obecnie klasztor stopniowo niszczeje, ponieważ ormiańska społeczność nie jest w stanie znaleźć funduszy na jego odbudowę. Nie jest on obecnie strzeżony, co jest korzystne dla miłośników opuszczonych miejsc — można swobodnie wejść i spacerować po starych budynkach.
Jak dotrzeć do ormiańskiego klasztoru na północnym Cyprze
Klasztor Surp Magar znajduje się w górach Beşparmak, niedaleko Alevkaya. Mapa znajduje się pod tekstem, a współrzędne dla kierowców to: 35.287282938994046, 33.52211880640175.
Bezpośrednio z polany piknikowej nie można przejechać — drogę blokuje zardzewiały szlaban. Jednak nie jest on zamknięty i można go po prostu przesunąć. Jeśli jednak będzie zamknięty, trzeba będzie zejść pieszo około dwóch kilometrów w dół drogi. Pamiętaj, że droga powrotna prowadzi pod górę, więc zaopatrz się w wodę.
Pytania dotyczące klasztorów na północnym Cyprze
Jakie inne ormiańskie dziedzictwo znajduje się w TRNC?
W dzielnicy Arabahmet znajduje się XIII-wieczny kościół Matki Bożej. Dziś kościół nie jest używany do celów religijnych, choć w latach 2007-2013 został odrestaurowany ze środków UE.
Czy w TRNC są chrześcijańskie kościoły?
Tak, i to całkiem sporo. Jednak tylko nieliczne z nich są aktywne — na przykład klasztor św. Andrzeja Apostoła na Karpasie. O innych obiektach można przeczytać w naszym artykule o chrześcijańskich kościołach na północnym Cyprze.
Co warto zobaczyć w pobliżu klasztoru?
W pobliżu Surp Magar znajduje się jeden z trzech górskich zamków na północnym Cyprze — Buffavento, oto nasz artykuł o nim. Obok znajduje się opuszczony kościół św. Jana, oto lokalizacja.
Subskrybujcie nasz Instagram i kanał Telegram, aby dowiedzieć się więcej o ciekawych miejscach na północnym Cyprze!
Autor
Przepraszam za pominięcie tłumaczenia na język polski. Oto tłumaczenie informacji na język polski: Urodzony i wychowany w Jekaterynburgu, odwiedził ponad 40 krajów, mieszkał przez pewien czas w Stanach Zjednoczonych i w 2022 roku przeprowadził się na Cypr Północny. Edukacja: Ural…